De film
GIRL WITH A PEARL EARRING, gebaseerd op de gelijknamige roman van Tracy Chevalier, gaat over de ontstaansgeschiedenis van het schilderij ‘Meisje met de parel’ van Johannes Vermeer. Het verhaal is fictief maar maakt gebruik van de weinige gegevens die over de schilder en het schilderij bekend zijn.
Op het schilderij is een jong meisje met een tulband te zien die de toeschouwer aankijkt. Wie zij is, is niet bekend. Vermeer schilderde het portret rond 1665. Pieter van Ruijven, een Delftse kunstverzamelaar en beschermheer van Vermeer, was waarschijnlijk de eerste eigenaar. In 1696 werd de nalatenschap van zijn schoonzoon geveild, waaronder 21 Vermeers, maar het is onzeker of het schilderij hier deel van uitmaakte. Wel zeker is dat het inmiddels verwaarloosde doek in 1881 voor slechts twee gulden (en 30 cent commissie) werd verkocht op een veiling aan kunstverzamelaar Arnoldus Andries des Tombe. Bij de restauratie werd vastgesteld dat het om een echte Vermeer ging. Bij zijn dood in 1902 liet Des Tombe het schilderij na aan het Mauritshuis in Den Haag waar het nog altijd te bezichtigen is. Tot 1995 droeg het schilderij de titel ‘Meisje met tulband’, daarna werd de naam gewijzigd in ‘Meisje met de parel’.
 |
Gedenksteen, Oude Kerk, Delft,
12 februari 2018 |
Deze omschrijving is onjuist omdat de oorbel geen parel is, de naam bleef echter ongewijzigd. Johannes Vermeer woonde zijn hele leven in Delft waar de berooide schilder in 1675 overleed. Hij werd in de Oude Kerk begraven, in het familiegraf van zijn schoonmoeder. Een kleine gedenksteen is te vinden in het midden van de kerk. In de film is de Oude Kerk niet te zien, de Nieuwe Kerk wel. De kerken liggen op ongeveer 5 minuten lopen van elkaar en hebben een gezamenlijke
website.
 |
| Girl with a Pearl Earring, 0:40:09 |
In het verhaal heet het meisje Griet (Scarlet Johannson) en werkt zij als dienstmeisje voor het gezin van Johannes Vermeer (Colin Firth). Tot ergernis van Vermeers echtgenote Catharina (Essie Davis) wordt Griet de muze van de schilder en mag ook zijn verf mengen. De film werd grotendeels in Luxemburg in een studio opgenomen, in een decor dat eerder dienst had gedaan als Venetië voor de film
Secret Passage. Buitenopnamen werden gemaakt in het Vlaamse Damme en in Delft.
Op 7 januari 2003 werden alle opnamen in Delft gefilmd bij een gemiddelde temperatuur van -5 °C. Sommige delen van de binnenstad zien er nog altijd uit als in de 17de eeuw. Tussen de opnamen door bracht Scarlet Johannson een bezoek aan het Mauritshuis om het schilderij te bekijken.
Aan het begin van de film is een gezicht op Delft te zien, gefilmd vanaf de toren van de Nieuwe Kerk. Hetzelfde shot komt ook voor in de film
Betrayed. In het midden bevindt zich de Markt, het centrale plein waar naast de kerk ook het Stadhuis, gebouwd tussen 1618 en 1620, staat.
 |
| Girl with a Pearl Earring, 0:02:59 |
 |
| Stadhuis, Delft, 12 februari 2018 |
De film bevat twee scènes waarin Griet langs het Stadhuis loopt. Op de achtergrond is de Nieuwe Kerk te zien. De bouw van de kerk werd in 1655 voltooid, tien jaar voordat Vermeer zijn meesterwerk zou schilderen. Hoewel het lijkt alsof er weinig veranderd is moesten lantarenpalen, fietsenrekken en andere hedendaagse voorwerpen worden verwijderd of afgeschermd.
 |
| Girl with a Pearl Earring, 0:03:06 |
 |
| Markt, Delft, 12 februari 2018 |
 |
| Girl with a Pearl Earring, 0:03:16 |
 |
| Stadhuis, Delft, 12 februari 2018 |
 |
| Girl with a Pearl Earring, 0:27:52 |
 |
| Markt, Delft, 12 februari 2018 |
Op de dvd van de film (en op YouTube) staat
The Art of Film Making, een kijkje achter de schermen waarin de opnamen in Delft ook voorkomen. Te zien is hoe Scarlet Johansson te wachten staat voor café De Sees, achter het Stadhuis.
 |
| The Art of Film Making, 0:07:09 |
 |
| Café De Sees, Delft, 12 februari 2018 |
In de film gaat Griet op bezoek bij Pieter van Ruijven (Tom Wilkinson) die meerdere schilderijen van Vermeer in bezit heeft, waaronder ‘Het melkmeisje’, ‘Gezicht op Delft’ en ‘Dame en twee heren’. In Delft bevindt zich geen enkel werk meer van Vermeer.
 |
| Girl with a Pearl Earring, 0:17:56 |
 |
| Girl with a Pearl Earring, 0:18:14 |
 |
| Girl with a Pearl Earring, 0:18:48 |
Als Griet de ramen schoonmaakt wordt ze voor het eerst opgemerkt door Vermeer. Hij vraagt haar even te blijven staan, een scène waarin het schilderij ‘Vrouw met waterkan’ valt te herkennen.
 |
| Girl with a Pearl Earring, 0:27:37 |
Uiteindelijk poseert Griet voor Vermeer, gehuld in een tulband en met één van de oorbellen van Catharina. Zij is zo jaloers dat ze het schilderij wil vernietigen (wat uiteraard niet gebeurt) en Griet ontslaat.
Griet loopt opnieuw over de Markt, van boven is een stervormig patroon in het plein te zien. Op deze plek ligt tegenwoordig een ronde steen waar de windrichtingen worden aangegeven en de tekst "Elck wandel in Godts weghen", een spreuk die hier in 1595 al te lezen was.
 |
| Girl with a Pearl Earring, 1:21:17 |
 |
| Girl with a Pearl Earring, 1:34:20 |
 |
| Girl with a Pearl Earring, 1:30:48 |
 |
| Markt, Delft, 12 februari 2018 |
Aan het einde van de film is te zien dat Pieter van Ruijven het schilderij in zijn bezit heeft. Rechts komt een ander schilderij van Vermeer in beeld, ‘Gezicht op huizen in Delft’.
In 2015 maakte de Nederlandse kunsthistoricus Frans Grijzenhout bekend dat hij het adres van het straatje had gevonden, Vlamingstraat 40-42. Hij had hiervoor onderzoek gedaan in de stadsarchieven en onder meer ontdekt dat in het rechterhuis een tante van Vermeer woonde. De huidige bewoners hebben het doorkijkje uit het schilderij vergroot en tussen de huizen geplaatst.
 |
| Girl with a Pearl Earring, 1:31:17 |
 |
| Vlamingstraat, Delft, 12 februari 2018 |
Zie voor een overzicht van alle locaties uit deze film mijn blog Hollands Decor.
Met dank aan de gemeente Delft voor de datum van de opnamen
Screenshots © Pathé Pictures/Lions Gate Films
Geen opmerkingen:
Een reactie posten