12 augustus 2023

New York NY, USA





 
De film THE SEVEN YEAR ITCH is gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk van George Axelrod. Hij schreef samen met regisseur Billy Wilder het scenario. De titel verwijst naar een moment in een relatie waarop het gaat ‘kriebelen’, na zeven jaar zouden partners op elkaar uitgekeken raken. Voor deze aanname bestaat overigens geen wetenschappelijk bewijs.

De opnamen vonden plaats van 1 september tot 4 november 1954, onder andere op locatie in New York en in de 20th Century Fox Studios in Los Angeles. 

The Seven Year Itch, 0:11:48
De film opent met beelden van vrouwen en kinderen die in de zomer New York verlaten. Op zoek naar verkoeling verlaten ze de hete stad terwijl de mannen achterblijven om de kost te verdienen. Eén van hen is Richard Sherman (Tom Ewell). Nadat hij zijn vrouw Helen (Evelyn Keyes) en zoontje Ricky (Tom Nolan) op de trein heeft gezet leert hij zijn tijdelijke bovenbuurvrouw (Marilyn Monroe) kennen.

Richard Sherman woont op 164 East 61st Street in Manhattan. Hoewel veel gebouwen in deze straat zijn vervangen door nieuwbouw staat het appartementencomplex er nog altijd. In de film is het gebouw zwart, nu is het wit geschilderd en zijn de luiken en de airco’s bij de ramen verdwenen. De straat is in de film meerdere keren te zien, als laatste in de in de eindscène als Sherman heeft besloten naar zijn vrouw en zoontje te gaan. The Girl (haar naam wordt in de film niet genoemd) mag zolang in zijn appartement wonen omdat hij airconditioning heeft. Zij roept uit het raam dat hij zijn schoenen is vergeten.

The Seven Year Itch, 0:08:34
164 East 61st Street, New York, 1 juli 2023
The Seven Year Itch, 1:09:53
164 East 61st Street, New York, 1 juli 2023
The Seven Year Itch, 1:43:44
162-164 East 61st Street, New York, 1 juli 2023
The Seven Year Itch, 1:44:02
164 East 61st Street, New York, 1 juli 2023

De bekendste scène uit de film en wellicht uit de filmgeschiedenis is die van de opwaaiende jurk. Na een bioscoopbezoek wandelen Sherman en The Girl over straat. Zij gaat met opzet op het rooster van de metro staan. Als er een trein voorbijkomt zorgt dat voor verkoeling wanneer de lucht door het rooster wordt geblazen en dus ook de jurk laat opwaaien. Deze scène werd gefilmd op Lexington Avenue, het rooster bevindt zich op de hoek met East 52nd Street. De bioscoop en de winkels zijn verdwenen, op deze plek staat nu een anoniem kantoorgebouw. Er liggen nog wel roosters in het trottoir.

The Seven Year Itch, 1:14:05
Lexington Avenue, New York, 1 juli 2023
The Seven Year Itch, 1:14:40
Lexington Avenue, New York, 1 juli 2023

Deze scène werd gefilmd in de nacht van 14 op 15 september 1954. Er waren tientallen fotografen aanwezig die Marilyn Monroe in haar witte jurk vastlegden. De foto’s die werden gemaakt zijn bekender geworden dan de film. Onderstaande foto’s zijn gemaakt door Sam Shaw, het idee van de opwaaiende jurk was van hem afkomstig.

Lexington Avenue, New York, 15 september 1954
Lexington Avenue, New York, 1 juli 2023

Lexington Avenue, New York, 1 juli 2023
Marilyn Monroe, New York, 15 september 1954

In veel artikelen over deze film wordt gezegd dat de opnamen op Lexington Avenue in New York niet geschikt bleken en alleen voor publiciteitsdoeleinden werden gemaakt. Er kwam een extra opnamedag op 10 januari 1955 in de studio in Los Angeles waar de straat werd nagebouwd. In een zeer lezenswaardig artikel van Scott Fortner op zijn website The Marilyn Monroe Collection wijst hij op een aantal kleine verschillen tussen de eerste en de tweede keer dat de metro langsrijdt, onder andere de strik bij de ceintuur op de jurk, het kapsel van Marilyn en de stoeptegels zijn verschillend. Hieruit blijkt dat voor de film zowel beelden gefilmd op locatie in New York als in de studio in Los Angeles zijn gebruikt.

The Seven Year Itch, 1:14:10 (New York) + 1:15:52 (Los Angeles)
The Seven Year Itch, 1:14:37 (New York) + 1:15:01 (Los Angeles)
The Seven Year Itch, 1:14:40 (New York) + 1:15:12 (Los Angeles)

90 jaar Marilyn, Nieuwe Kerk, Amsterdam,
9 december 2016 
In hetzelfde artikel wordt ook ingegaan op de jurk die Marilyn Monroe droeg. Op 18 juni 2011 werd het kledingstuk, afkomstig uit de collectie van actrice Debbie Reynolds, geveild. De jurk werd ontworpen door William Travilla, hij maakte vier exemplaren voor de film. Omdat de metroscène twee keer is gefilmd zou het kunnen zijn dat er verschillende jurken zijn gebruikt, een theorie die lijkt bevestigd te worden door de verschillen in de strik op de ceintuur. In de jaren 60 maakte Travilla een nieuw exemplaar van de jurk, speciaal voor tentoonstellingen. Er zouden dus in totaal vijf jurken moeten zijn, maar welke is de enige echte?
Van 1 oktober 2016 tot en met 5 februari 2017 was in de Nieuwe Kerk in Amsterdam de tentoonstelling 90 jaar Marilyn te zien. Het topstuk van de collectie was ‘de jurk’ waarvan ik vermoed dat het de kopie uit de jaren 60 is, dit exemplaar heeft weer een andere strik.


Pultizerfontein, Grand Army
Plaza, New York, 1 juli 2023
De eerder genoemde fotograaf Sam Shaw (1912-1999) was bevriend met Marilyn Monroe en heeft haar vaak gefotografeerd. In mei 1957 poseerde ze opnieuw voor hem in New York, nu bij de Pultizerfontein voor het Plaza Hotel. De fontein was een initiatief van krantenmagnaat Joseph Pulitzer die na zijn dood in 1911 US $ 50.000 naliet om een fontein te bouwen met dezelfde grandeur als de fonteinen op de Place de La Concorde in Parijs. Het bouwwerk werd ontworpen door architect Thomas Hastings, het beeld bovenop door Karl Bitter. In mei 1916 werd de fontein op de Grand Army Plaza geplaatst.
Ik vermoed dat Shaw slechts een kort moment had om Marilyn te portretteren. Zoals de twee andere foto’s laten zien werd ze belaagd door handtekeningenjagers en stapte ze zelfs in de fontein.

Marilyn Monroe, Grand Army Plaza,
New York, mei 1957
Pulitzerfontein, Grand Army Plaza,
New York, 1 juli 2023

Marilyn Monroe, Grand Army Plaza, New York, mei 1957
Pulitzerfontein, Grand Army Plaza, New York, 1 juli 2023
Marilyn Monroe, Grand Army Plaza, New York, mei 1957
Pulitzerfontein, Grand Army Plaza, New York, 1 juli 2023

Screenshots © 20th Century Fox Film Corp.
Foto's Marilyn Monroe © Shaw Family Archives, Ltd.