Antwerpen, België

Na Amerikaanse bewerkingen in 1914, 1924 en 1935 werd de vierde verfilming van het boek A DOG OF FLANDERS van de Britse schrijfster Ouida (pseudoniem van Maria Louise Ramé) in de zomer van 1959 voor het eerst op locatie opgenomen. Zoals de titel aangeeft speelt het verhaal zich af in Vlaanderen.

A Dog of Flanders, 1:00:31

Het boek werd voor het eerst gepubliceerd in 1872. Ouida schreef het verhaal na een bezoek aan België waar ze geconfronteerd werd met kinderarbeid en dierenmishandeling. Hoofdpersoon is de arme weesjongen Nello die bij zijn grootvader woont. Ze wonen op het platteland en leven van het verkopen van melk in Antwerpen. Op een dag vinden ze langs de weg een verwaarloosde en mishandelde hond. Nello ontfermt zich over het dier en noemt hem Patrasche.

In de film zegt hij dat de hond van de door hem bewonderde schilder Peter Paul Rubens ook zo heette. In Amerika en Azië, met name Japan, groeide het boek uit tot een klassieker.

Grote Markt, Antwerpen, 28 juli 2021

In België (en ook Nederland) is het verhaal nauwelijks bekend en is er net als bij het jongetje dat zijn vinger in de dijk stak sprake van 'importfolklore', een verhaal dat alleen populair is buiten het land waar het zich afspeelt. In 1975 werd in Japan van het boek een 52-delige tekenfilmserie gemaakt. Japanse toeristen komen nog altijd naar Antwerpen op zoek naar sporen van het verhaal. De Onze-Lieve-Vrouwekathedraal en de schilderijen van Rubens spelen er een belangrijke rol in.

Voor de kathedraal staat sinds 2016 een marmeren beeld van een slapende Nello en Patrasche, ontworpen door Batist Vermeulen. De kasseien van het plein fungeren als een deken.

Handschoenmarkt, Antwerpen, 28 juli 2021

Filmmaatschappij Twentieth-Century Fox koos ervoor om het merendeel van de opnamen van de vierde filmversie in Nederland te maken. Wellicht heeft deze keuze te maken met de goedkope faciliteiten die hier beschikbaar waren, waaronder de Cinetone Studio's in Amsterdam en dacht men dat er weinig verschil is tussen en Nederland en België. De sleutelscènes in en om de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal werden in juli 1959 op locatie gefilmd.

In Antwerpen lopen Nello (David Ladd) en zijn grootvader Jehan (Donald Crisp) met hun melkkar over de Grote Markt. Enkele huizen hebben een nieuw dak gekregen. Rechts staat het stadhuis dat tijdens ons bezoek gedeeltelijk was afgeschermd vanwege een renovatie. Op de schutting die om het gebouw staat staan schilderingen die verwijzen naar markante gebouwen en andere opvallende plaatsen in Antwerpen, waaronder het beeld van Nello en Patrasche.

A Dog of Flanders, 0:23:36

Grote Markt, Antwerpen, 28 juli 2021

Jehan wijst Nello op de bronzen Brabofontein die midden op de Grote Markt staat. Volgens de legende hakte de reus Druon Antigoon de handen af van wie geen tol wilde betalen en gooide deze in de Schelde. De Romeinse soldaat Silvius Brabo wist de reus Druon Antigoon te doden, het moment waarop hij diens afgehakte hand weggooit is door beeldhouwer Jef Lambeaux in de fontein verbeeld. Volgens grootvader dankt Antwerpen ('hand werpen') haar naam aan dit moment. De fontein, die tijdens ons bezoek uitstond, dateert uit 1887, 15 jaar nadat het boek werd gepubliceerd. In de film wordt door Piet van Gelder (Theodore Bikel) gezegd dat het 1900 is.

A Dog of Flanders, 0:24:16

Brabofontein, Grote Markt, Antwerpen, 28 juli 2021

A Dog of Flanders, 0:24:21

Brabofontein, Grote Markt, Antwerpen, 28 juli 2021

A Dog of Flanders, 0:24:27

Brabofontein, Grote Markt, Antwerpen, 28 juli 2021

Nello wil graag kunstenaar worden en maakt een tekening van de fontein. Als Piet van Gelder hem ziet tekenen maakt hij een paar verbeteringen. Zijn vriendin en model Corrie (Monique Ahrens) loopt even later langs.

A Dog of Flanders, 0:28:04

Grote Markt, Antwerpen, 28 juli 2021

A Dog of Flanders, 0:28:42

Grote Markt, Antwerpen, 28 juli 2021

A Dog of Flanders, 0:29:35

Grote Markt, Antwerpen, 28 juli 2021

A Dog of Flanders, 0:30:26

Grote Markt, Antwerpen, 28 juli 2021

Tussen twee scènes wordt het standbeeld van Peter Paul Rubens uit 1843 in beeld gebracht dat op de Groenplaats staat, een plein vlakbij de Grote Markt. Op de achtergrond is de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal te zien. De bouw van de kerk duurde bijna 170 jaar en was in 1521 gereed. Tijdens ons bezoek stond de toren in de steigers vanwege een renovatie.

A Dog of Flanders, 0:40:01

Groenplaats, Antwerpen, 28 juli 2021

A Dog of Flanders, 0:39:48

Groenplaats, Antwerpen, 28 juli 2021

Nello wil in de kathedraal naar de schilderijen van Rubens kijken en laat Patrasche bij de ingang wachten. De ingang van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal ligt aan de Handschoenmarkt.